انریکه مورا، هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، در پی برگزاری اولین روز از دور تازه مذاکرات احیای برجام در وین، به خبرنگاران گفته ارزیابی بسیار مثبتی از گفتگوهای روز دوشنبه میان ایران و ۴+۱ دارد.
دور هفتم مذاکرات برای احیای برجام که امروز، دوشنبه، در هتل کوبورگ وین آغاز شده، اولین دور این گفتگوها در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی است.
مذاکرات به سرپرستی انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، با حضور اعضای گروه ۱+۴ برگزار می‌شود.
آقای مورا به خبرنگاران گفته است “تمام شرکت کنندگان حرف‌ها و حساسیت‌های هیات تازه ایرانی را با علاقه شنیدند و تیم ایران هم به روشنی مشخص کرده که به دنبال کاری جدی برای زنده کردن برجام است.
به گفته این دیپلمات اروپایی هیات ایرانی کماکان بر خواسته خود مبنی بر رفع تمام تحریم‌ها اصرار داد اما در عین‌حال نتایج شش دور پیشین مذاکرات را که توسط هیات دولت پیشین ایران تا توافق شده را رد نکرده است
آقای مورا گفت: “هیات تازه ایران حاصل گفتگوهای شش دور گذشته را بنیادی مثبت می‌داند که می‌توان براساس آن کار را پیش برد. البته ما حساسیت‌های سیاسی دولت تازه ایران را نیز مد نظر داریم”.
هیات ایرانی مذاکره کنندگان جدید این کشور هستند که عمدتا پیشتر از منتقدان توافق هسته‌ای برجام بوده‌اند و در زمان دولت روحانی، این توافق را “خسارت” به ایران می خواندند.
به غیر از علی باقری معاون سیاسی، دیگر اعضای گروه ایرانی عبارتند از مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی، رضا نجفی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، غلامرضا پناهی معاون امور ارزی و بین‌الملل بانک مرکزی، علی فکری، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، احمد اسدزاده، سرپرست معاونت بین الملل و بازرگانی وزارت نفت و ابراهیم شیبانی رئیس کمیسیون اقتصادی شورای راهبردی روابط خارجی.
گزارش‌ها حاکی از آن است که گروه ایران بیش از ۳۰ عضو دارد.
روسای هیات‌های گروه ۱+۴ یعنی بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه بعلاوه آلمان، سفرای مقیم وین و مدیران کل وزارت خارجه پنج کشور هستند که از نظر سلسله مراتب سیاسی پایین‌تر از هیات ایرانی محسوب می‌شوند.
خوشبینی محتاطانه
به جز انریکه مورا، علی باقری کنی و فرستاده ویژه روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم با خوشبینی درباره روز اول مذاکرات دوشنبه اظهار نظر کرده‌اند.
میخاییل اولیانوف، فرستاده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حساب توئیتریش نوشته “مذاکرات با موفقیت آغاز شده است.”
علی باقری کنی، رئیس هیات مذاکره کننده ایرانی از موافقت تمامی طرف‌های مذاکره در وین با این خواسته ایران خبر داده که اول باید موضوع تحریم‌های غیرقانونی و غیرمنصفانه آمریکا حل شود و بعد درباره موضوعات دیگر بحث می‌کنیم و تصمیم می‌گیریم.
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز امروز در گفتگوی تلفنی با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران از او دولت این کشور خواسته برای احیای هرچه زودتر برجام شرکتی سازنده در مذاکرات داشته باشد.
با وجود این یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفته است ایرانیان کماکان بر موضعشان پافشاری کرده‌اند و حتی در مواردی سختگیری بیشتری هم داشته‌اند.
به گفته این دیپلمات، با آغاز مذاکرات برسر جزییات تحریم‌ها در روز سه‌شنبه و در پی آن درباره تعهدات هسته‌ای ایران در روز چهارشنبه، موضوع روشن‌تر خواهد شد.
قرار است گفتگوهای وین دست کم دو روز دیگر ادامه پیدا کنند. براساس گزارش‌ها، روز سه‌شنبه طبق خواسته ایران درباره تحریم‌های علیه ایران گفتگو خواهد شد و روز چهارشنبه درباره راه‌های بازگشت ایران
به تعهدات هسته‌ای خود.
“ایران خواستار ارائه تضمین، بررسی خسارات و لغو مؤثر و قابل راستی آزمایی تحریم‌هاست”
راب مالی، نماینده آمریکا، در وین و هتل محل مذاکرات حاضر است اما آیت‌الله علی خامنه ای، رهبر ایران، اجازه مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا نداده است.
آمریکا این تصمیم را “زیان‌آور و اتلاف‌کننده وقت” خوانده اما ایران پیشنهاد مذاکره مستقیم را رد کرده است.
همزمان با آغاز مذاکرات در وین، رسانه های ایران متن نوشته ای از حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه این کشور را منتشر کرده اند که گفته “هدف اصلی مذاکرات پیش رو باید اجرای کامل و مؤثر برجام و با هدف عادی سازی روابط تجاری و همکاری های اقتصادی پایدار با جمهوری اسلامی ایران باشد. بدیهی است برای بازگشت به برجام، ایران باید بتواند به طور کامل از لغو تمامی تحریم ها منتفع شود.”.
آقای امیرعبداللهیان گفته “ایران آمادگی دارد تا در صورت ارائه تضمین، بررسی خسارات و لغو مؤثر و قابل راستی آزمایی تحریم‌ها، اقدامات جبرانی خود را متوقف کند”.
وزیر خارجه ایران گفته “بازگشت احتمالی آمریکا به برجام مورد توجه ما نخواهد بود مگر این که تضمین هایی ارائه گردد که تجربه تلخ گذشته تکرار نخواهد شد و شرکای اقتصادی ایران بتوانند با اطمینان خاطر وارد تعاملات اقتصادی پایدار و بدون نگرانی با ایران شوند.”
پیش از شروع مذاکرات در وین، نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل در پیامی ویدئویی که در توییتر هم آن را منتشر کرده خطاب به کشورهای ۱+۴ و آمریکا گفته است که ایران به دنبال “باج خواهی اتمی” است و نباید تحریم های آمریکا را علیه این کشور رفع کرد.
نخست وزیر اسرائیل به شلیک نیروهای مسلح ایران به شهروندان در اصفهان که هفته گذشته در اعتراض به بی آبی دست به تجمع زده بودند اشاره و از حکومت ایران بابت سیاست‌هایش انتقاد کرده است.
“کوبورگ هتل” که مذاکرات احیای برجام در آن در جریان است همان محلی است که بیش از شش سال پیش وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ در آن به توافق تاریخی اتمی رسیدند که تحریم‌های بین‌المللی را در ازای اعمال محدودیت بر برنامه اتمی ایران رفع کرد.
وزرای خارجه ایران و آمریکا در دور آخر برای نهایی کردن این توافق که ۲۲ ماه طول کشید، نزدیک به سه هفته به طور پیاپی در این هتل با هم مذاکره کرده بودند.
علی باقری مذاکره کننده ارشد اتمی ایران یک روز پیش در یادداشتی برای روزنامه فایننشال تایمز نوشته بود که “غرب باید تضمین کننده برداشته شدن همه تحریم‌های بعد از برجام باشد و برای هرگونه نقض مفاد این توافق غرامت بپردازد”.
همزمان با از سرگیری مذاکرات احیای برجام در وین، بنیاد تونی بلر در لندن، گزارش تحلیلی مفصلی به قلم کسری اعرابی درباره “برآمدن نخبگان جدید در دوره ریاست جمهوری رئیسی” منتشر کرده و گفته است که ظهور یک طبقه نخبه جدید ایرانی که عمدتا از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق و برای غرب کاملاً ناآشنا هستند، “احتمال توافق هسته‌ای قابل قبول را کمتر می‌کند”.
