یکی از مسایل مورد توجه نامزدهای انتخاباتی باید بحث در مورد برنامه‌های خود باشد و در واقع بهترین راهکار برای پرشور کردن انتخابات این است که نامزدها برنامه مشخصی در زمینه اقتصاد، سیاست خارجی و داخلی، فرهنگ و… را ارایه دهند و در برنامه‌ها با هم چالش کنند.
برای مشارکت حداکثری مردم و پرشور شدن انتخابات عوامل متعددی دخیل هستند، برای نمونه باید فضایی آرام، شفاف و با امنیت از نظر اینکه مردم بتوانند آرای خودشان را به صندوق‌های رای بیندازند، ایجاد شود. دیگر مساله‌ای که در خصوص مردم باید به آن توجه داشت، بحث اطلاع‌رسانی است؛ یعنی باید مردم در جریان مسایل و مشکلاتی که در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وجود دارد، قرار بگیرند. بنابراین اگر چنین شرایطی ایجاد شود، انگیزه‌ای برای حضور پرشور مردم در انتخابات ایجاد می‌شود. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی از هم اکنون به بررسی جنبه های مختلف انتخابات ریاست جمهوری پرداخته اند.
مهمترین محورهای انتخاباتی از نگاه رسانه‌های اعتدالی، اصلاح‌طلب و اصولگرا
رسانه اعتدالی خبرآنلاین در شبانه روز گذشته در گفت وگو با عباس سلیمی نمین از چهره های سیاسی اصولگرا مهمترین برنامه‌ها و گرایشات نامزدهای احتمالی را بررسی کرد و آنها را مورد نقد و بررسی قرار داد، همچنین روزنامه همشهری در گزارشی به مهم ترین مشکلات کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و اولویت های رییس جمهوری آینده پرداخت. رسانه‌های اصلاح طلب نیز در مطالب و گفت وگوهایی مختلف بر ضرورت اعتمادسازی برای مشارکت حداکثری در انتخابات تاکید کردند و مشکلات پیش‌رو در این امر خطیر را مورد واکاوی قرار دادند، برای نمونه روزنامه اعتماد در تیتری با عنوان دستاورد عدم مشارکت و تحریم انتخابات به این موضوع پرداخت. از دیگر مطالب مهم این رسانه بازتاب سخنان جلال جلالی‌زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص مناظرات پیش رو و نقش آن در محبوبیت کاندیداها بود و همچنین خبرگزاری ایسنا در گزارشی نامزدها انتخابات ریاست جمهوری را به برنامه محور بودن دعوت کرد. از دیگر مطالب مهم این جریان، گزارش روزنامه همدلی در خصوص استراتژی نامزدهای جناح راست برای رسیدن به پاستور با تاکید بر آیت الله رئیسی بود. در این بازه زمانی رسانه‌های اصولگرا از جمله فارس مدعی تایید صلاحیت برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری شد و در گزارشی به این موضوع قبل از اعلام رسمی وزارت کشور پرداخت. همچنین خبرگزاری ایکنا، سخنان آیت‌الله سیدمحمد غروی در ارتباط با اهمیت مناظره و رعایت اخلاق در این فرصت باقی مانده تا انتخابات ۱۴۰۰ را بازتاب داد. خبرگزاری مهر هم در تیتری با عنوان نقدی بر یک رفتار انتخاباتی حواشی سخنان داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری را مورد نقد و بررسی قرار داد.
رسانه‌های اعتدالی
لاریجانی نماینده میانه‌روها در انتخابات ۱۴۰۰ است
خبرگزاری خبرآنلاین به گفت وگو با عباس سلیمی نمین از چهره های سیاسی اصولگرا پرداخت و آورد:
* اگر تعداد قابل توجهی از کاندیداها تاییدصلاحیت شوند، طبیعتا در میان آنها باید افرادی باشند که به خاطر مصالح جمع و گروه کنار بکشند.
* مردم نام برخی همچون پزشکیان را شنیده اند اما شناختی نسبت به وی ندارند.
* تعداد کاندیداها باید به گونه ای باشد که مطالعه و تحقیق مردم ممکن شود. حال تشخیص اینکه چه تعداد از کاندیداها دارای شرایط لازم هستند که قانون مشخص کرده و چه تعدادی دارای شرایط لازم نیستند، با بنده نیست بلکه با شورای نگهبان است.
* احتمال ائتلاف بین اصولگرایان وجود دارد یعنی اگر تعداد قابل توجهی از کاندیداها تاییدصلاحیت شوند، طبیعتا در میان آنها باید افرادی باشند که به خاطر مصالح جمع و گروه کنار بکشند.
*بر این باورم که یک کاندیدا از جناح اصولگرا، یک کاندیدا از جناح اصلاح‌طلب و یک کاندیدا از سوی نیروهای میانی خواهیم داشت؛ آقای لاریجانی نیروهای میانه رو، آقای رئیسی نیروهای اصولگرا و از بین آقای جهانگیری و پزشکیان، نیروهای اصلاح‌طلب را نمایندگی خواهند کرد.
*عملکرد آقای شریعتمداری در وزارت صنایع بسیار بد بود تا جایی که رییس جمهور مجبور شد، او را برکنار کند تا استیضاح نشود اما متاسفانه به جای اینکه کنار گذاشته شود به دلیل عقبه اصلاح‌طلبی و سهمیه آقای خاتمی بودن، از کابینه گذاشته نشد بنابراین آقای شریعتمداری نمی‌تواند کاندیدای اصلی اصلاح‌طلبان باشد گرچه عنصر اصلاح‌طلبی است که اصلاح‌طلبان، آن را بسیار قبول دارند.
*کاندیداهای نظامی گرایشات مختلفی دارند، آقای دهقان گرایش اصلاح‌طلبی دارد، آقای سعید محمد هم گرایش اصولگرایی دارد در نتیجه این کاندیداها هم به گونه‌ای نیستند که تمایل به جریانی داشته باشند.
۱۰ چالش رئیس‌جمهور آینده ایران
روزنامه همشهری در گزارشی به مهم ترین مشکلات کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و اولویت های رییس جمهور آینده پرداخت و نوشت:
* آغاز به‌کار دولت‌های جدید پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری همواره با دریایی از چالش‌ها مواجه بوده است که بخشی از آنها قدمتی طولانی دارند، بخشی دیگر پیشکشی دولت پیشین هستند و بخشی دیگر به تازگی به دریای مشکلاتی که اقتصاد، سیاست و اجتماع ایران را تحت‌تأثیر خود قرار داده افزوده شده‌اند.
* دولت‌های جدید در ایران هیچ‌گاه چشم‌انداز هموار و روشنی را در پیش رو نداشته‌اند. هشتمین رییس‌جمهور ایران که تا اواخر خردادماه برگزیده خواهد شد هم سرنوشتی مشابه خواهد داشت و کشور را به همراه مشکلات بزرگی که به اعتقاد کارشناسان حوزه‌های مربوطه می‌توان آنها را ابرچالش نامید، تحویل خواهد گرفت. چالش‌هایی مانند تداوم مشکلات ناشی از همه‌گیری کرونا، بحران اقتصادی، کسری بودجه و افزایش بی‌ثباتی در منطقه.
* دولت جدید درصورتی که مسایل محیط‌زیست را در قالب بحران ببیند، با چالشی بزرگ تدوین برنامه‌ای جامع برای مقابله با بحران‌ها به‌ویژه خشکسالی، به‌منظور مدیریت علمی و کاربردی منابع به‌ویژه منابع آبی در کشور مواجه خواهد بود.
*دونالد ترامپ با خروج ناگهانی‌اش از برجام و از سرگیری و تشدید تحریم‌های همه‌جانبه علیه ایران، تمامی طرف‌های برنامه جامع اقدام مشترک را با چالش مواجه کرد اما این ایران بود که بیشترین آسیب‌ها را متحمل شد.
*اقتصاد مجروح ایران پس از چند سال مقابله با تحریم‌ها از سال گذشته درگیر همه‌گیری جهانی کرونا شد که به خوبی توانست آثار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را تشدید کند. براساس آمار پایگاه پایش آثار اقتصادی کرونا در اسفند ۹۹، ارزش تولید ناخالص ملی کشور در مقایسه با سال ۹۸، ۱.۲ واحد رشد منفی داشته است.
رسانه‌های اصلاح طلب
سیاست داخلی گفتمان ملی می‌خواهد؛ سیاست خارجی ستیزه زدایی
روزنامه آرمان ملی به گفت وگو با زهرا شجاعی کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ پرداخت و نوشت:
*در مقطع کنونی، درخواست ثبت‌نام خانم‌ها از سوی احزاب سیاسی مطرح شد که نشان‌دهنده رشد و بلوغ احزاب است تا در این مسیر، تفسیر صریح و روشنی از «رجل سیاسی» انجام شود.
* اعلام رسمی سخنگوی شورای نگهبان و عضو این شورا مبنی بر اینکه هیچ شخصی بخاطر جنسیت رد نمی‌شود، موفقیت بزرگی در مسیر ما برای رسیدن به هدف بود. خواسته ما این بود که زنان به دلیل زن بودن رد نشوند و جنسیت مانع حضور زنان در عرصه نشود.
*هدف ما در گام اول این بود که نمی‌خواستیم زنی به‌خاطر مشخص نبودن تعریف رجل سیاسی ردصلاحیت شود. به این حد بسنده نکردیم و به ارایه برنامه پرداختیم، بیانیه صادر کرده و فعالیت‌های انتخاباتی انجام شد.
* بحث لزوم تعریف دقیق اصل ۱۱۵ و ثبت نام خانم‌ها در انتخابات ریاست جمهوری از سوی اصلاح‌طلبان آغاز شد که پس از آن، برخی خانم‌های اصولگرا هم برای کاندیدا شدن اظهار علاقه کردند.
*من نشنیدم که خانم‌های اصولگرا ثبت نام کرده باشند. هنوز این خواسته در بین اصولگرایان جنبه عمومی پیدا نکرده البته تصور می‌کنم آنها هم یک گام به جلو برداشتند یعنی در کابینه‌های نمادین اعلام شده از سوی اصولگرایان، تعدادی از زنان در قامت وزیر و معاون رئیس جمهور حضور داشتند.
* زنان اصولگرا بزودی به این مطالبه می‌رسند و ضرورتش را برای جامعه سیاسی احساس خواهند کرد.
* اقدام اصلاح‌طلبان در ثبت نام خانم‌ها برای ریاست جمهوری هنوز فراگیر نشده، اما احساس می‌شود که بزودی فراگیر خواهد شد. اصولگرایان هنوز بصورت صریح وارد این موضوع نشدند، نمایندگان خانم در مجلس بیانیه‌ای صادر نکردند و حتی در این انتخابات واکنش مثبت و منفی از سوی خواهران اصولگرا دیده نشد.
* برنامه من در ۶ فصل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، محیط زیست و زنان تدوین شده است. در هر فصل به بررسی چالش‌ها پرداختیم، پس از آن اقدام به ارایه راهکار شد و در نهایت برنامه لازم را ارایه کردیم.
* برخی که تا روز آخر عنوان کردند، تصمیمی برای حضور در انتخابات نداریم، به ارایه برنامه ۷۰۰ یا ۱۰۰۰ حتی ۸ هزار صفحه‌ای پرداختند که معلوم نیست این برنامه چه زمانی نوشته شده است.
*اولویت برنامه را در عنوان دولتم خلاصه کردم، یعنی «صلح و آشتی ملی». معتقدم با توجه به شرایط عرصه بین‌الملل نیازمند تنظیم روابط بر اساس تنش زدایی، صلح و گفت‌وگوی تمدن‌هایی هستیم که آقای خاتمی بیان کردند. این رویکرد می‌تواند ثمرات زیادی داشته باشد مانند تاثیراتی که در اقتصاد کشور دارد.
سکوت رئیسی، هیاهوی پوششی‌ها
روزنامه همدلی در گزارشی به بررسی استراتژی نامزدهای جناح راست برای رسیدن به پاستور پرداخت و نوشت:
* سیدابراهیم رییسی برای دومین بار است که می‌خواهد شانس خود را در مسیر انتخابات ریاست جمهوری امتحان کند. البته هرچند که این دوره برخی تأکید دارند که پیش‌بینی او از شانس فراتر رفته و احتمال قطعی می‌دهد که در انتخابات پیروز است.
*در دوره قبل با راه‌اندازی کارناوال‌های مختلف و حجم عظیمی از تبلیغات تلاش داشت تا به پاستور برسد ولی در این دوره کاملا متفاوت عمل کرده و در نظر دارد که مستقیم درباره انتخابات اظهار نظر نکند.
* از اول سال ۹۹ تا الان که بحث‌های انتخاباتی در کشور رونق گرفته همیشه نام رییسی هم مطرح بوده است، ولی او تقریبا کمتر از سه بار مستقیم درباره انتخابات تا به حال صحبت کرده که یک بار آن هم در ستاد انتخابات کشور موقع ثبت نام برای کاندیداتوری بوده است.
* تا قبل از ثبت نام هم استراتژی او و اطرافیانش این بود که سعی کنند درباره کاندیداتوری رییسی ابهام‌آفرینی داشته باشند و به این ترتیب توجه‌ها را به خود جلب کنند. حالا هم که او در انتخابات ثبت نام کرده این شیوه خیلی تغییری نکرده است و رییسی سعی می‌کند خیلی به طور مستقیم در موضوع انتخابات ورودی نداشته باشد.
*تقریبا تمام تحرکات انتخاباتی او پشت درهای بسته در حال انجام است و کمترین خبر از آن منتشر می‌شود. همه می‌دانند این کاندیدای مهم عرصه انتخابات در حال تلاش است ولی رسانه‌های او گویا دستور گرفته‌اند که فعلا این تحرکات را پوشش ندهند و بازتابی هم در شبکه‌های اجتماعی نداشته باشد.
*در عوض نزدیکان و کاندیداهایی که قرار است، نقش پوششی برای او داشته باشند، وارد میدان شده‌اند و رسما جدال‌های انتخاباتی را با رقبا از جمله علی لاریجانی شروع کرده‌اند.
* مشخص است که رییسی بدون فعالیت نیست. دیروز منوچهر متکی، سخنگوی شورای وحدت، با اشاره به دعوت آیت‌الله موحدی کرمانی، رییس جامعه روحانیت مبارز و رییس شورای وحدت از رییسی برای برگزاری نشست مشترک افزود: «رییسی عصر روز یکشنبه دوم خرداد در محل مرکزی دفتر جامعه روحانیت مبارز در نشست مشترک هیات رییسه جامعه روحانیت و هیات عالی شورای وحدت حضور یافت.»
دستاورد عدم مشارکت و تحریم انتخابات
روزنامه اعتماد یادداشتی به قلم علیرضا مظفر منتشر کرد و نوشت:
*مردم که از دوره خاتمی ناراضی بودند که چرا در ۸ سال ریاست‌جمهوری‌اش ایران را تبدیل به سوییس نکرده (!) با انتخابات قهر کردند.(دوره‌ای که به زعم کارشناسان، به‌طور نسبی بهترین دوره ۴۳ سال گذشته از لحاظ سیاست داخلی، خارجی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بود.)
*احمدی‌نژادی که به علت قهر قبلی شهردار تهران شده بود، حالا با این قهر رییس‌جمهور شد! (احتمالا نیازی نیست در مورد ابعاد مختلف اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی، فرهنگی، اجتماعی و به زعم بنده مهمترین آن، فروپاشی اخلاقی‌ای که در دوره او رخ داد توضیح دهیم.)
*قالیباف از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴ فرمانده نیروی انتظامی بود. با همین عنوان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۴ شرکت کرد و شکست خورد. در ادامه نتیجه قهر با شورای شهر دوم تهران، پس از شکست او و پیروزی احمدی‌نژاد (شهردار وقت تهران) در انتخابات ریاست‌جمهوری، همان سال شهردار تهران شد. در نتیجه آن قهر، او در سکوی پرتاب مناصب بالاتر قرار گرفت و برای ۱۲ سال شهردار تهران شد.
نامزدها بجای دعوای سیاسی برنامه ارایه کنند
خبرگزاری ایسنا به گفت وگو با جعفر راستی نماینده مجلس پرداخت و آورد:
*در یک جامعه افکار و عقاید متفاوتی وجود دارد ما باید به تفاوت‌ها احترام بگذاریم. به همین خاطر دو قطبی شدن فضای انتخابات خوب است اما به شرط رعایت انصاف، ادب و اخلاق.
*انتخابات در همه ممالک جهان دو قطبی می‌شود، به عنوان مثال انتخابات آمریکا همیشه دو قطبی بوده است. متأسفانه ویژگی دو قطبی شدن، زیرپاگذاشتن اخلاق است.
*در ایران هم همواره دوقطبی صورت گرفته و گاهی اوقات رفتارهای غیراخلاقی از سوی جناح‌ها و سیاسیون صورت گرفته است.
* به نظر لاریجانی به نوعی به سوی اصلاح طلبان آمده است. ما این موضوع را پیش بینی نمی‌کردیم به همین خاطر می‌گفتیم در انتخابات ۱۴۰۰ دو قطبی صورت نخواهد گرفت، الان می‌توانم بگویم که انتخابات دو قطبی خواهد شد.
* ما از رییس دستگاه قضا خواستیم تا انتخابات را از حالت قبلی در بیاورند. فضای سیاسی باید متناسب و شایسته ام القرای اسلام باشد.
*متاسفانه فضای بعضی انتخابات‌های ما آنقدر مسموم بوده که حتی افرادی که سیاسی نیستند نیز به آن فضا انتقاد داشتند.
* نامزدها بجای خراب کردن یکدیگر باید بگویند چه برنامه‌ای برای چهار سال آتی در حوزه معیشت، انرژی هسته‌ای، صنعت، کشاورزی و فرهنگ خواهند داشت.
مناظرات نقش تعیین کننده‌ای در محبوبیت یک کاندیدا دارد
خبرگزاری ایلنا به گفت وگو با جلال جلالی‌زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب پرداخت و آورد:
* جریان اصلاحات باید تمام تلاش خودش را به کار گیرد تا یک نامزد کاملاً اصلاح طلب معرفی کند.
* مناظرات برای هر فردی که در انتخابات شرکت می‌کند؛ چه از جناح اصولگرا و چه اصلاح‌طلب بسیار مهم است.
* نامزدی که قدرت اقناع، تحلیل مسائل و فائق آمدن بر مسائل را داشته باشد، می‌تواند بر عامه مردم تاثیر بگذارد. در مناظرات است که می‌توان تشخیص داد چه اشخاصی می‌توانند مسایل اجرایی کشور را پیش ببرند.
* شخصی پیروز مناظرات است که اشراف خوبی بر آمارها و اعداد و ارقامی که مطرح می‌شود، داشته باشد.
* افرادی که در این دوره از انتخابات شرکت کرده‌اند، در فضای اجرایی کشور نقش داشته‌اند و اگر نقطه ضعفی امروز وجود دارد، متوجه آنها هم است و این آقایان دخیل و سهیم هستند.
*مردم نسبت به آینده نگران هستند و امید دارند افرادی که در این مقطع قرار است در قامت ریاست‌جمهوری حاضر شوند افرادی توانمند و نسبت به مسائل مختلف تسلط کافی داشته باشند تا بتوانند افکار عمومی را اقناع و به پای صندوق‌های رأی بیاورند.
* مشاهده کردیم که مناظرات در دوره‌های قبل توانست یک نامزد را از گردونه رقابت خارج و موجب محبوبیت یک کاندیدای دیگر شود و بسیار هم موثر واقع شد.
* امروز شاهد همه‌گیری بیماری کرونا هستیم و مردم وقت بیشتری را در منازل خودشان می‌گذارنند؛ از همین رو مناظرات این دوره بیشتر از دفعات قبل دیده خواهد و به طبع تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
* این دوره از انتخابات اگر اصلاح طلبان با نامزدی غیر از جریان اصلاحات وارد میدان رقابت شوند، آخرین باری است که شرکت می‌کنند چرا که با این کارشان موجبات سردی مردم از این جریان را فراهم می‌کنند.
رسانه‌های اصولگرا
اسامی نهایی کاندیداهای ریاست جمهوری
خبرگزاری فارس مدعی تایید صلاحیت برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری شد و در گزارشی آورد:
* با پایان یافتن روند بررسی صلاحیت‌های داوطلبان ریاست جمهوری، خبرنگار فارس به فهرست غیر رسمی کاندیداهای نهایی دسترسی پیدا کرد.
*مطابق شنیده های خبرنگار فارس صلاحیت: سید ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، محسن مهرعلیزاده، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، عبدالناصر همتی و سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی مورد تایید قرار گرفته است.
* چند نفر از کاندیداهای ریاست جمهوری رسما انصراف خود را اعلام کرده بودند.
کدام مناظره از منظر دین و اخلاق پذیرفتنی است
خبرگزاری ایکنا به گفت وگو با آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی حوزه‌های علمیه پرداخت و آورد:
* مناظره‌ای در چارچوب‌های دینی و اخلاقی قابل پذیرش است که دو مسلمان اهل فکر که به این نتیجه رسیدند، ظرفیت لازم را برای پذیرش یک مسوولیت دارند، برای عرضه کردن خود به صحنه بیایند و در قالب مناظره و گفت‌وگو مشکلات مختلف کشور را طرح و هر یک درباره آن اظهارنظر و راه حل‌های هم را بیان کنند و بدون تندی، بداخلاقی، اتهام‌زنی و جستجوی نقاط ضعف دیگری، به صورت مستدل برنامه‌ها و نظرات همدیگر را نقد کنند؛ در واقع اگر اتفاقی غیر از این بیفتد امر مقبولی نیست و اساساً چنین مناظره‌ای وجهی ندارد.
* هدف از برگزاری مناظره‌ها این است که مشخص شود کدام یک از نامزدها ظرفیت و توانمندی لازم را برای پذیرش مسوولیت و مدیریت کشور دارند و لازمه تحقق این هدف آن است که موضوعات در حوزه‌های مختلف طرح شده و نظر نامزدها ارایه شود و در ادامه نامزدها به صورت علمی و مستدل و منطقی نظرات و برنامه‌های دیگری را نقد کنند.
* اینکه نامزدها سریع رو به اتهام‌زنی بیاورند و یکدیگر را به غرب گرا، سکولار و غیر انقلابی بودن متهم کنند وجهی در مناظره ندارد و این مناظره را از منظر شرعی و اخلاقی خارج می‌کند.
*اینکه قرآن می‌فرماید «ادْعُ إِلَیٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» بدین معناست که انسان اصولاً حرف‌هایی که می‌زند براساس حکمت باشد و موعظه‌گونه صحبت کند، اما درباره جدال احسن مهم این است که این جدال در مقابل چه کسی است؟ درباره دو برادر مسلمان که مورد تأیید کلی شورای نگهبان قرار گرفته‌اند، مجادله، حتی اگر اخلاقی هم باشد، معنا نمی‌دهد و قابل فهم نیست.
* آنچه ضروری است شناخت طرح و برنامه افراد و قابلیت عملی شدن این برنامه‌هاست و در نهایت این مردم هستند که باید تشخیص دهند کدام یک از نامزدها توانمندی و دست برتر را برای اجرای آن برنامه و حل مشکلات کشور دارد و مناظره اخلاقی باید این مسائل را برای جامعه روشن کند.
* برای مناظره‌ها باید آیین‌نامه نوشته شود و چارچوب‌های سختگیرانه‌ای برای آن در نظر گرفته شود و لذا بهتر است که مناظره‌ها به صورت زنده و مستقیم نباشد و ضبط شده باشد.
* تجربه مناظره‌های زنده نشان داد که برخی نامزدها قابل کنترل نیستند و هرطور دل‌شان می‌خواهد سخن می‌گویند و تصورشان از مناظره، یک میدان مسابقه است که به هر نحوی که شده باید برنده شوند.
* از طرفی مناظره‌ها نباید به شکلی پیش برود که اقدامات مثبت دیگران زیر سؤال برود و مجموعه نظام به ناکارآمدی متهم شود. نظام جمهوری اسلامی در دولت‌های مختلف کارهای بسیار ارزشمندی انجام داده که غالباً در این مناظره‌ها و رقابت‌های انتخاباتی نادیده گرفته می‌شود و فقط ضعف‌ها و کاستی‌ها برجسته می‌شود و به نوعی یک سیاه‌نمایی نسبت به نظام انجام می‌گیرد که این مردم را نسبت به کلیت نظام ناامید و بدبین می‌کند.
نقدی بر یک رفتار انتخاباتی
خبرگزاری مهر در گزارشی به بررسی حواشی سخنان داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخت و ضمن نقد و بررسی آنها نوشت:
*فصل انتخابات به اوج خود رسیده و در وانفسای رقابت‌های غیرقابل پیش‌بینی، بازار حمایت از برخی کاندیداها و ثبت‌نام‌های صوری هم داغ شده است.
*اگر به لیست ۵۹۲ نفره داوطلبین ریاست‌جمهوری نگاهی بیندازیم و از نام‌های ناشناخته صرف نظر کنیم، اسامی آشنایی را خواهیم دید که اگرچه در سطوح مختلف مدیریتی کشور حضور و فعالیت داشته‌اند؛ اما سرانجامی غیر از خروج از کارزار رقابت برایشان متصور نیست.
*در دوره‌های گذشته هم شاهد این قبیل ثبت‌نام‌ها بوده‌ایم؛ ثبت نام‌هایی که از اساس و ابتدا یا به نیت کناره‌گیری به نفع گزینه‌های صدر جدول رقابت انجام می‌شد یا اینکه دلیلی جز جلب توجه رسانه‌ها و فعالین سیاسی نمی‌توان برای آنها یافت.
*در حالی که چهره‌های شاخصی با سوابق و توانمندی‌های به مراتب بیشتر تاکنون نتوانسته‌اند از جانب شورای نگهبان احزار صلاحیت شوند، با هیچ رویکردی نمی‌توان نام نویسی افرادی که فاقد حداقل‌ها هستند را جدی و با نیت واقعی حضور در رقابت‌ها تحلیل و تفسیر کرد.
* در دوره اخیر شاهد افزایش چشمگیر آن و حضور افرادی در میان داوطلبان هستیم که صلاحیت و مقبولیت ریاست‌جمهوری را نداشته و اگر در عرصه باقی بمانند یا توسط شورای نگهبان از دایره انتخابات خارج می‌شوند یا در رقابت با آرا باطله میدان را ترک خواهند گفت.
*البته نذرکردن روغن ریخته در انتخابات، سبک دیگری هم دارد و آن کناره‌گیری به نفع کاندیدای جبهه متبوع، حتی بدون ثبت نام کردن است. این سبک از کناره‌گیری هرچه در ساعات پایانی مهلت ثبت‌نام صورت بگیرد، نام فردی که از هفته‌ها پیش برای رقابت اعلام آمادگی کرده است بیشتر سر زبان‌ها خواهد چرخید.
نکته جالب اینکه از زمان آغاز نگارش این گزارش تا انتشار آن، ۲ نفر دیگر به جمع انصراف دهندگان از رقابت‌های انتخاباتی اضافه شد، اقدامی که احتمالاً فعلاً باید انتظار تداوم آن را کشید.
