اکبر گلپایگانی معروف به گلپا، از برجستهترین خوانندگان موسیقی سنتی که بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ عملا از کار منع شد، در سن ۸۹ سالگی درگذشته است.
گلپا از مشهورترین خوانندگان موسیقی در سالهای پیش از انقلاب بود و شهرت او به برنامه موسیقی «گلها» در رادیو ملی ایران برمیگشت.
او پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ مانند بسیاری از هنرمندان موسیقی ایران به علت روبرو شدن با محدودیت اجرا به اصطلاح خانهنشین شد.
اکبر گلپایگانی ۱۰ بهمن سال ۱۳۱۲ در تهران به دنیا آمد. او در سال ۱۳۱۸ وارد دبستان فرهنگ شد و در سال ۱۳۲۰ بهطور جدی و منظم تعلیم موسیقی و دستگاهها را نزد پدرش آغاز کرد.
اکبر گلپایگانی در سال ۱۳۲۶ اولین تجربه شرکت در یک گروه ارکستر کر را بدست آورد و در سال ۱۳۲۷ به عضویت انجمن موسیقی مدرسه نظام درآمد و از سال ۱۳۲۸ به بعد کمکم با اساتید طراز اول موسیقی آشنا شد.
«ساقی»، «درویش» (می دونستی که خاک فرش منه)، «مست مستم»، «موی سپید»، «مرا بوسه ده»، «چرا عاشق نباشم»، «ای عشق همه بهانه از توست» و «برای تو زندهام» از آهنگ های معروف اوست.اکبر گلپایگانی از مهمترین هنرمندانی بود که موسیقی اصیل ایرانی را در قالبی نو ارایه کرد تا هم مقام موسیقی سنتی را خوش بیاید و هم ترانه مدرن محسوب شود.گپا در سال ۱۳۹۵ در برنامه «آن صدا آن روزها» بیبیسی فارسی به علی همدانی مجری برنامه گفت که در پنج یا شش سالگی حس کرد که صدا دارد و اولین مربی او پدرش بود که صدای خیلی خوبی داشت.او در دانشکده افسری با نورعلی خان برومند، استاد بزرگ موسیقی ایرانی، آشنا شد و برای ۹ سال شاگرد او بود و ردیفهای موسیقی را از او آموخت.گلپا آن دوران را چنین به یاد آورد: «نورعلی خان برومند خود در خواندن خیلی تبحر نداشت ولی دوستان نزدیکی داشت مثل مرحوم طاهرزاده، امیرقاسمی، ادیب خوانساری و عبدالله خان دوامی که در منزل آقای محمد ایرانی در چهارراه آبسردار در روزهای سهشنبه جمع میشدند و ردیفهای موسیقی ایرانی را دوره میکردند که در آنجا من با آن خوانندگان بزرگ همنشین میشدم که حالت یک کلاس داشت.»او در جوانی به این نتیجه رسید که نباید فقط روشهای گذشتگان و استادان را تکرار کند و به خلاقیت بپردازد.او گفت که برای مثال «مست مستم ساقیا» که یک مثنوی شور است یا «پیش ما سوختگان مسجد و میخانه یکیست» و «کاروان» که پگاه است را در قالبی تازه ارائه کرد.او گفت: «من برای شانزده سال در دوره اول کار هنریام اصلا ترانه نمیخواندم. من آواز میخواندم و آوازهای من مثل ترانه در دهان مردم میافتاد، مثل مست مستم ساقیا دستم بگیر.»او به دعوت داوود پیرنیا بنیانگذار برنامه رادیویی گلها به این برنامه پیوست و از جمله در کنار بنان جزو چهار خواننده اول «گلهای جاویدان» بود.گلپا در سال ۱۳۷۳ در آمریکا و در سال ۱۳۷۸ در لندن برنامه اجرا کرد.او در سال ۸۴ دکترای افتخاری از دانشگاه تهران را دریافت کرد. همچنین یک ترانه او در یک فیلم جهانی به نام «مده آ» ساخته کارگردان ایتالیایی پازولینی گنجانده شد.آقای گلپایگانی در سال ۱۳۹۶ از برخی از اساتید موسیقی سنتی انتقاد کرد که باعث سروصدای زیادی شد.او در گفتگو با روزنامه قانون به جوانان توصیه کرد که از راه محمدرضا شجریان و هوشنگ ابتهاج دوری کنند و راه امثال روحالله خالقی و علی تجویدی را ادامه بدهند.او با ابراز گله از «خانهنشینی» خود گفت: «با افتخار میگویم که مکتب گلپا، ادیب و تاج ادامه خواهد داشت اما تردید دارم که این افراد در یاد مردم بمانند.»
