فشار گرما و کاهش بارش بر زایندهرود
رئیس حوضه آبریز زایندهرود به تشریح وضعیت آب در این منطقه از کشور پرداخت و گفت: سند جدید تخصیص آب این رودخانه در حال تدوین است. به گزارش پاون، هوشنگ ملایی در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما با اشاره به موضوع زایندهرود اظهار کرد: متوسط بارش بلندمدت حوضه آبریز زایندهرود ۲۴۴میلیمتر است. سطح حوضه رودخانه زایندهرود حدود ۲۷هزار کیلومتر مربع است که ۱۹۰۰کیلومتر در استان چهارمحال و بختیاری و مابقی در استان اصفهان است.
وی اضافه کرد: حدود ۸میلیارد مترمکعب بیلان منفی دشتهای استان اصفهان است و سالانه حدود ۵۶سانتیمتر سطح آب زیرزمینی در حوضه زایندهرود به طور متوسط افت میکند. در شرایط بارش نرمال بهطور متوسط سالانه بیش از ۲۰۰میلیون مترمکعب اضافه برداشت داریم. زمانی که وضعیت بارش بحرانی باشد و نسبت به متوسط نرمال بلندمدت کاهش بارش داشته باشیم، میزان افت سالانه هم به همان نسبت افزایش پیدا میکند و شدت خشکسالی بر افت آبهای زیرزمینی تاثیر مستقیم میگذارد.
رئیس حوضه آبریز زایندهرود خاطرنشان کرد: حوضه آبریز زایندهرود شامل دو بخش بالادست سد زایندهرود متاثر از ایستگاه کوهرنگ و بخش حوضه زایندهرود است که شامل پاییندست است و تا تالاب گاوخونی ادامه پیدا میکند. کوهرنگ در دوره بلندمدت ۵۱ساله حدود ۱۴۰۵میلیمتر بارش داشته است. در ۱۰سال اخیر که با خشکسالی و تغییر اقلیم مواجه هستیم، این رقم به ۱۲۷۳میلیمتر کاهش پیدا کرده است. به گفته وی، در سال آبی گذشته ۵۸۳میلیمتر نسبت به دوره بلندمدت کاهش داشتیم و مجموع بارشهای این حوضه ۸۲۲میلیمتر بوده است. ملایی عنوان کرد: علاوه بر کاهش بارش در حوضه زایندهرود، دما نیز افزایش یافته، بهطوری که طی ۵۰سال اخیر حدود ۲درجه افزایش دما رخ داده که این مهم به معنای تبخیر و کاهش ذخیره برفی است.
رئیس حوضه آبریز زایندهرود با بیان اینکه در موضوع کشاورزی ضمن اصلاح الگوی کشت، باید نحوه مصرف را نیز در نظر بگیریم، افزود: اراضی تحت پوشش شبکههای آبرسانی رودخانه زایندهرود حدود ۲۰۰هزار هکتار است. همچنین در بالادست سد زایندهرود حدود ۸۰هزار مترمکعب اراضی داریم که این اراضی عمدتا یا از منابع رودخانه برداشت مستقیم دارند یا در قالب چاههایی از منابع آب زیرزمینی استفاده میشود. ملایی اضافه کرد: در حال تحلیل وضع موجود و جمعآوری دادهها در حوضه آبریز زایندهرود در استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان هستیم و پایش منظم دورهای در منطقه در حال انجام بوده و برداشتهای غیرمجاز منابع آب شناسایی شده است. به گفته وی، ۵۰درصد سیستم آبیاری اراضی کشاورزی حوضه آبریز زایندهرود، سنتی و ۵۰درصد آن با سامانههای تحت فشار مرتبط است.
رئیس حوضه آبریز زایندهرود گفت: وزارت جهاد کشاورزی در سالهای گذشته بخشی از طرحهای آبیاری تحت فشار را تدوین و اجرا کرده است. در این زمینه درخواست کشاورزان برای استفاده از این سیستم و کمک دولتی برای ایجاد آبیاری تحت فشار اهمیت دارد. وی با بیان اینکه از سال ۹۲ تاکنون بار آبی جدیدی به حوضه آبی زایندهرود تحمیل نشده است، ادامه داد: امسال یکی از خشکترین سالهای آبی را سپری میکنیم و خشکسالی موجب شده است تا اقدامات خوب انجامشده چندان دیده نشود. ملایی با اشاره به اینکه صنایع ذوبآهن، فولاد و پالایشگاهها در استان اصفهان صنایع ملی هستند، افزود: این صنایع سالانه ۲۰۰میلیون مترمکعب آب استفاده میکنند، البته میزان مصرف آب افرادی را که در این مناطق ساکن شدهاند نیز باید در نظر گرفت.
وی تصریح کرد: از جمله برنامهها برای کاهش مصرف آب صنایع استان اصفهان، استفاده آنها از پساب شهری است و اکنون نیمی از مصرف آب صنایع از پساب تامین میشود. صنایع استان اصفهان کمتر از ۵۰میلیون مترمکعب از آب زایندهرود در سال استفاده میکنند که تلاش میکنیم این میزان را در سالهای آینده به صفر برسانیم.