بیمارستان گاندی تهران عصر روز پنجشنبه در آتش گرفتار شد. آنطورکه از خبرها برمیآید آتش از ضلع شرقی این بیمارستان که خدمات هتلینگ ارائه میداد، شروع شده بعد به نمای ساختمان و تعدادی از طبقات بالایی آن سرایت پیدا کرده است. بهگفتهٔ «مهدی خسروانی»، رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران، منشأ آتشسوزی طبقهٔ شانزدهم هتلبیمارستان گاندی بود، اما علت آن هنوز مشخص نیست. همچنین «جلال ملکی»، سخنگوی آتشنشانی، دربارهٔ علت این حادثه میگوید با توجه به ابعاد حادثه باید منتظر نظر کارشناسان ماند و نمیتوان پیشاپیش ریشهٔ آتشسوزی را اعلام کرد. باوجوداین، رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران دربارهٔ مفاد پنج اخطاریهٔ ایمنی که به این بیمارستان داده شده بود، میگوید: «براساس دستورالعملهای آتشنشانی، این بیمارستان دربارهٔ نصب نشدن سیستم اطفای حریق هوشمند و وجود ضایعات بیمارستانی در مسیر تردد و سایر مسائل ایمنی اخطاریه دریافت کرده بود.»
این اولینبار نیست که یک مرکز درمانی گرفتار شعلههای آتش میشود و اولینبار هم نیست که به مراکز درمانی، اخطارهای ایمنی داده میشود. نمونهٔ آن فاجعهٔ کلینیک سینا اطهر در ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹ بود که حوالی ساعت ۲۱ انفجاری در مرکز جراحی محدود واقع در خیابان شریعتی تهران رخ داد و موجب کشته شدن ۱۵ زن و ۴ مرد شد. همان زمان هم جلال ملکی، سخنگوی آتشنشانی تهران به مهر گفته بود که طبق مستند چهار بار به این مرکز درمانی اخطار داده بودند، اما تفاوتی در اصل ماجرا نداشت و کمکاری دیگر نهادهای نظارتی باعث وقوع چنین حادثهٔ دردناکی شد.
حدود ۴۰ بیمارستان خصوصی و دولتی بزرگ از جمله بیمارستانهای دی، شریعتی، بیمارستان امام خمینی و اکثر بیمارستانهای مناطق مرکزی تهران حداقل سه اخطار ایمنی دریافت کردهاند
البته هرچند آتشسوزی بیمارستان گاندی با حضور بهموقع آتشنشانان بدون هیچ فوتی مهار شد، اما هزینهٔ سنگینی روی دست رئیس بیمارستان گذاشت و آنطورکه مهدی خسروانی، رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران، به «پیام ما» میگوید این حادثه منجر به حذف دستکم صد تخت بیمارستانی از سیستم درمان شد. او دربارهٔ ناایمن بودن این بیمارستان و اقداماتی که برای ایمنسازی آن باید انجام میشد، اضافه میکند: «هرچند به تجهیزات بیمارستانی آسیب جدی وارد نشده، اما رویکرد ستاد مدیریت این است که بازسازی بهطور کامل انجام شود و بیمارستان به چرخهٔ فعالیت بازگردد. همچنین، از سال گذشته برای اجرای دستورالعملهای ایمنسازی مراکز آموزشی و درمانی پیشنهاد فازبندی اعمال مراحل ایمنسازی ساختمانهای ناایمن داده شده بود که در جلساتی که داشتیم به این بیمارستان پیشنهاد دادیم که فاز یک ایمنسازی بیمارستان را با هزینه بسیارکم انجام دهند، اما بیتوجهی کردند و حالا با وقوع آتشسوزی متحمل هزینهٔ بسیار سنگینتری برای بازسازی آن شدند.»
پنج بار اخطار ایمنی کارساز نشد
سخنگوی آتشنشانی از پنج اخطار این سازمان بابت ناامن بودن ساختمان بیمارستان گاندی به رسانهها گفت. رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران دربارهٔ مفاد این اخطارها به «پیام ما» میگوید: «براساس دستورالعملهای آتشنشانی این بیمارستان دربارهٔ نصب نشدن سیستم اطفای حریق هوشمند و وجود ضایعات بیمارستانی در مسیر تردد و سایر مسائل ایمنی اخطاریه صادر شده بود.» بهگفتهٔ خسروانی، روز سهشنبه گذشته در جلسهای به رئیس بیمارستان گاندی هشدار داده بودند که اگر دستورالعمل ایمنی را اجرا نکنند، ستاد مدیریت بحران از مراجع قضایی برای اجرایی شدن آن پیگیری میکند: «به آنها گفته بودیم که با نصب بنر و قطع انشعابات بهصورت حقوقی وارد ماجرا میشویم که پس از این اخطار بود که بیمارستان متعهد شد دستورالعمل را اجرایی کند.»
بیتوجهی به اخطارها به بهانهٔ بار مالی
این اما فقط داستان بیمارستان گاندی نیست و چنانکه در خبرها آمده چند بیمارستان دیگر تهران هم بیش از سه اخطار دریافت کردهاند. مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران به رسانهها در این باره گفته است که به حدود ۴۰ بیمارستان خصوصی و دولتی بزرگ از جمله بیمارستانهای دی، شریعتی، بیمارستان امام خمینی(ره) هشدار دادهایم و اکثر بیمارستانهای مناطق مرکزی تهران حداقل سه اخطار دریافت کردهاند و با همهٔ آنها جلسات متعدد دربارهٔ ایمنی سازه و کنترل حریق برگزار شده است.
جلال ملکی، سخنگوی آتشنشانی تهران نیز در تأیید این صحبتها دربارهٔ آتشسوزی بیمارستان گاندی و اخطارهای دادهشده به این بیمارستان گفته است: «تاکنون پنج مرتبه به بیمارستان گاندی اخطار ناایمن بودن داده شده است و آبانماه سال جاری آخرینباری بود که به این بیمارستان در جلسهٔ کمیتهٔ ایمنی منطقه هشدار و اخطار دادیم اما ترتیب اثر ندادند.»
رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران: از سال گذشته ایمنی مراکز درمانی و آموزشی را اولویت قرار دادیم و با اجرای فازبندی به آنها گفتیم که میتوانند بهطور پلهپله برای ایمنسازی سازهها اقدام کنند، اما متأسفانه با وجود فراهم آوردن این امکان برای بیمارستان گاندی، بازهم ایمنسازی پشت گوش انداخته شد
رئیس ستاد مدیریت بحران منطقه ۶ شهرداری تهران دربارهٔ علت بیتوجهی به ایمنی در مراکز درمانی میگوید: «همهٔ مجموعههای بزرگ بهعلت اینکه باید دستورالعملهای ایمنی را براساس متراژ سازه پیادهسازی کنند، غالبا با مشکل تأمین منابع مالی با پیمانکاران مواجهند. به همین دلیل ما از سال گذشته ایمنی مراکز درمانی و آموزشی را اولویت قرار دادیم و با اجرای فازبندی به آنها گفتیم که میتوانند بهطور پلهپله برای ایمنسازی سازهها اقدام کنند که اجرای فاز اول ایمنسازی هم هزینهٔ بسیار کمتری دارد، اما متأسفانه با وجود فراهم آوردن این امکان برای بیمارستان گاندی، بازهم ایمنسازی پشت گوش انداخته شد.»
حرف و حدیثها دربارهٔ علت آتشسوزی
با خاموش شدن آتش بیمارستان گاندی و انتقال ۹۳ نفر بیمار این بیمارستان به سایر مراکز درمانی، پروندهٔ قضایی برای بررسی بیشتر حادثه تشکیل شد، اما هنوز هیچ منبعی علت آتشسوزی را اعلام نکرده است. هرچند در شبکههای مجازی گمانهزنیهایی دربارهٔ عمدی بودن این حادثه مطرح شده است. این درحالیاست که بهگفتهٔ سخنگوی سازمان آتشنشانی با توجه به ابعاد حادثه نمیتوان به این سرعت علت حادثه را توضیح داد. او همچنین دربارهٔ این شایعه به سایر رسانهها گفته است: «این حرف و حدیثها در محل حادثه هم شنیده میشد که برای راستیآزمایی و مشخص شدن دلیل حادثه باید منتظر گزارش تیم کارشناسی باشیم. این تیم کارشناسی از روز جمعه وارد عمل شده و در هفتهٔ آتی به این پرسش پاسخ میدهند و پس از بازدید و مشاهدات کارشناسان در محل و دوربینهایی که در محل حادثه بوده، میتوان دلیل اصلی حادثه را بیان کرد. اما زمانی که گزارش کارشناسی حادثه تکمیل نشده، نمیتوان دربارهٔ شنیدهها نظر داد و این که عمدی بوده یا سهلانگاری، مشخص نیست؛ شاید باشد و شاید هم نه.» باوجوداین، «حسین نظری»، معاون خدمات شهری شهرداری تهران دربارهٔ علت بزرگ شدن آتش بیمارستان گاندی گفته است: «نمای کامپوزیتی ساختمان بیمارستان گاندی باعث شد که آتشسوزی بزرگ جلوه کند.» همچنین خسروانی دربارهٔ منشأ آتشسوزی میگوید که طبق گزارشهای روز جمعه، آتشسوزی در طبقهٔ شانزدهم بیمارستان شروع شده و به سایر بخشها سرایت کرده، اما علت دقیق آن هنوز از سوی کارشناسان اعلام نشده است. از طرفی با وجود اینکه بارها منابع رسمی از نداشتن مصدوم و فوتی در این حادثه گفتهاند، اما برخی ادعا کردهاند که در این طبقه تخمکهای فریزشده برای درمان ناباروری نگهداری میشده است. سخنگوی سازمان آتشنشانی که در محل حضور داشته در این باره به «پیام ما» میگوید که طبقاتی که آتش گرفته بود، بخش مهمانپذیر بیمارستان بود و اطلاعات بیشتری دربارهٔ این ادعاها در دسترس نیست.
